Kỳ ảo sắc màu El Alto

Kiến trúc sư người Bolivia Freddy Mamani Silvestre là một nhà thiết kế lạ thường: ông không có văn phòng kiến trúc, không dùng computer, thậm chí cũng không có các đồ án thiết kế chi tiết và cụ thể cho các công trình của mình. Ông chỉ phác thảo các phương án lên một bức tường hay truyền đạt chúng bằng miệng cho các cộng sự của mình. Thế nhưng các tác phẩm thiết kế của Freddy Mamani Silvestre thì không chê vào đâu được, điển hình là các công trình ở El Alto Bolivia, đô thị ở độ cao nhất thế giới.

“Ông vua của kiến trúc vùng Andes”

El Alto nằm trên một cao nguyên phía trên La Paz, thủ đô của Bolivia, với độ cao lên đến gần 4.300m so với mặt nước biển. Trong khoảng 20 năm qua, nhờ nền kinh tế của Bolivia phát triển mạnh nên El Alto trở thành một đô thị sung túc, phần lớn cư dân bản địa thoát cảnh nghèo, nhiều người có khả năng xây dựng mới cơ ngơi. Từ năm 2005 tới thời gian gần đây, kiến trúc sư Mamani và công ty thiết kế của ông đã hoàn thành 60 công trình tại El Alto, trong đó có những ngôi nhà mơ ước của cư dân giàu có ở địa phương.

Một góc El Alto ở độ cao 4.300m, ở góc phải là công trình Salón Estrella (xây dựng năm 2012), xa xa là dãy núi Andes

Các công trình của Mamani với “mặt tiền của tương lai”

Giống như hầu hết các khách hàng của ông, Mamani là người sắc tộc Aymara ở Bolivia (có khoảng 1,6 triệu người Aymara trong tổng số khoảng 11 triệu người dân Bolivia), vốn là sắc tộc bị chinh phục và đàn áp suốt nhiều thế kỷ, đầu tiên là người Inca, kế đó là thực dân Tây Ban Nha. Thời thanh niên, Mamani làm nghề xây dựng, sau đó học và lấy bằng kiến trúc sư về quy hoạch. Dù thiết kế các công trình dân dụng không là chuyên môn của ông nhưng Mamani có được một thế mạnh mà không kiến trúc sư nào có được, đó là các công trình do ông thiết kế thể hiện rõ nét ngôn ngữ và bản sắc của người Aymara.

“Kiến trúc kiểu tàu vũ trụ” nhưng sắc màu và họa tiết lại đặc trưng thẩm mỹ của người Aymara ở Bolivia

Một nhà trẻ ở El Alto do Mamani thiết kế

Mỗi công trình ở El Alto do Mamani thiết kế đều có mặt tiền hết sức kỳ ảo, được gọi là “mặt tiền của tương lai” (futuristic façade), thường thì tầng trệt được sử dụng làm khu thương mại với các shop được trang trí màu sắc và họa tiết sặc sỡ, một tầng lửng theo phong cách Baroque làm sảnh đón, hai hoặc ba tầng làm khu căn hộ và một penhouse ở tầng trên cùng của chủ nhân công trình. Các kiến trúc theo kiểu Mamani luôn kết hợp chặt chẽ với các mô-típ hình vòng cung có ở hàng dệt thủ công cũng như trên đồ gốm và bảng màu rực rỡ trong trang phục truyền thống của người Aymara. Mặt khác, các công trình đó còn mang hơi hướm các ngôi đền thiêng trên cao nguyên Andes của Bolivia. Chưa hết, Mamani còn lấy cảm hứng từ tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và từ cả những bộ phim Transformer (Người máy biến hình) khi thiết kế các công trình ở El Alto. Chính vì thế các công trình ở El Alto còn được gọi là “kiến trúc kiểu tàu vũ trụ” (spaceship architecture).

Rắn thần núi Andes ở mặt tiền một công trình

Thế giới nội thất của Mamani cực kỳ quyến rũ

Trong một lần trả lời phỏng vấn đài BBC, “ông vua của kiến trúc vùng Andes” – như cách người ta xưng tụng Mamani – cho biết: “Với các công trình của mình, tôi muốn cho thế giới biết rằng Bolivia có bản sắc riêng và luôn luôn mang tính chất tráng lệ của người Aymara. Nếu như người ta có quên đi thì với các công trình này họ sẽ mạnh mẽ khẳng định “Chúng tôi là người Bolivia, chúng tôi là dân tộc Aymara, và nay chúng tôi có thể phô trương niềm tự hào và tính cách bản địa của Bolivia”. Các tác phẩm của nhà kiến trúc Freddy Mamani Silvestre thu hút sự chú ý của các phương tiện truyền thông đại chúng khắp thế giới, được giới thiệu tại Hiệp hội kiến trúc London và được dựng thành phim tư liệu. Nó là một ví dụ sinh động về sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong kiến trúc.